Το Θεοβάδιστον όρος Σινά
Η πορεία προς την κορυφή »,
Το Σινά είναι -κατά την παράδοση- το όρος στο οποίο ο Θεός παρέδωσε στον Μωυσή τις πλάκες του Νόμου με τις Δέκα Εντολές. Βρίσκεται στην ομώνυμη τριγωνική χερσόνησο, στη Μέση Ανατολή, έχει ύψος 2.240 μ. και απέχει από την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης δυο ώρες με τα πόδια.
«Και Μωυσής ανέβη εις το όρος του Θεού και εκάλεσεν αυτόν ο Θεός εκ του όρους λέγων τάδε ερείς τω οίκω Ιακώβ και αναγγελείς τοις υιοίς Ισραήλ. Αυτοί εωράκατε όσα πεποίηκα τοις Αιγυπτίοις και ανέλαβον υμάς ωσεί επί πτερύγων αετών και προσηγαγόμην υμάς προς εμαυτόν και νυν εάν ακοή ακούσητε της εμής φωνής και φυλάξητε την διαθήκην μου έσεσθέ μοι λαός περιούσιος από πάντων των εθνών εμή γαρ εστιν πάσα η γη υμείς δε έσεσθέ μοι βασίλειον ιεράτευμα και έθνος άγιον ταύτα τα ρήματα ερείς τοις υιοίς Ισραήλ. Ήλθεν δε Μωυσής και εκάλεσεν τους πρεσβυτέρους του λαού και παρέθηκεν αυτοίς πάντας τους λόγους τούτους ους συνέταξεν αυτώ ο Θεός. Απεκρίθη δε πας ο λαός ομοθυμαδόν και είπαν πάντα όσα είπεν ο Θεός ποιήσομεν και ακουσόμεθα ανήνεγκεν δε Μωυσής τους λόγους του λαού προς τον Θεόν. Είπεν δε Κύριος προς Μωυσήν ιδού εγώ παραγίνομαι προς σε εν στύλω νεφέλης ίνα ακούςη ο λαός λαλούντός μου προς σε και σοι πιστεύσωσιν εις τον αιώνα ανήγγειλεν δε Μωυσής τα ρήματα του λαού προς Κύριον» (Έξοδ. 19, 3-9).
«Εγένετο δε τη ημέρα τη τρίτη γενηθέντος προς όρθρον και εγίνοντο φωναί και αστραπαί και νεφέλη γνοφώδης επ’ όρους Σινά φωνή της σάλπιγγος ήχει μέγα και επτοήθη πας ο λαός ο εν τη παρεμβολή και εξήγαγεν Μωυσής τον λαόν εις συνάντησιν του Θεού εκ της παρεμβολής και παρέστησαν υπό το όρος. Το δε όρος το Σινά εκαπνίζετο όλον δια το καταβεβηκέναι επ’ αυτό τον Θεόν εν πυρί και ανέβαινεν ο καπνός ως καπνός καμίνου και εξέστη πας ο λαός σφόδρα, εγίνοντο δε αι φωναί της σάλπιγγος προβαίνουσαι ισχυρότεραι σφόδρα Μωυσής ελάλει ο δε Θεός απεκρίνατο αυτώ φωνή. Κατέβη δε Κύριος επί το όρος το Σινά επί την κορυφήν του όρους και εκάλεσεν κύριος Μωυσήν επί την κορυφήν του όρους και ανέβη Μωυςής» (Έξοδ. 19,16-20).
«Και έδωκεν Μωυσεί ηνίκα κατέπαυσεν λαλών αυτώ εν τω όρει τω Σινά τας δύο πλάκας του μαρτυρίου πλάκας λιθίνας γεγραμμένας τω δακτύλω του Θεού» (Έξοδ. 31,18).
Το ψηφιδωτό της Μεταμορφώσεως
Η Ιερά Αυτοκρατορική Μονή του Θεοβαδίστου Όρους Σινά είναι η αρχαιότερη χριστιανική Μονή του κόσμου με διαρκή και αδιάσπαστο μοναχικό βίο. Ψηλά στην αψίδα του Ιερού Βήματος δεσπόζει το θαυμαστό ψηφιδωτό του 6ου αιώνα στο οποίο ιστορείται η Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Είναι το αρχαιότερο και ένα από τα ωραιότερα ψηφιδωτά της Ανατολικής Εκκλησίας. Ανήκει στον εσωτερικό διάκοσμο με τον οποίο εξωραΐστηκε ο ναός του Μοναστηριού κατ’ εντολή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού του Μεγάλου (527-565) κατά τα μέσα του 6ου μ.Χ. αιώνα.
Το θέμα είναι ειλημμένο από το κατά Ματθαίον 17,2-8. Ο Σωτήρας Χριστός με λευκά ενδύματα βρίσκεται στο κέντρο με τους προφήτες Ηλία και Μωυσή αριστερά και δεξιά του και τους μαθητές Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη πεσμένους στα πόδια του. Η κεντρική παράσταση περιβάλλεται από μετάλλια με τους δώδεκα αποστόλους τους δώδεκα προφήτες, τον πρεσβύτερο Λογγίνο ηγούμενο της Μονής κατά τον χρόνο της κατασκευής του ψηφιδωτού και τον διάκονο Ιωάννη (πιθανόν τον Ιωάννη της Κλίμακος).
Στο μέτωπο της αψίδας ο αμνός του Θεού περιβαλλόμενος από αγγέλους και χαμηλότερα δύο πρόσωπα με φωτοστέφανα, η Παναγία και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Επάνω από την αψίδα δυο εικόνες από τη ζωή του Μωυσή. Ο Μωυσής μπροστά στην φλεγόμενη βάτο και ο Μωυσής λαμβάνει τις πλάκες του Νόμου.
Ίσως η ωραιότερη εικόνα του Χριστού είναι η εγκαυστική εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος (πρώτο μισό του 6ου αιώνος, 84 x 46 εκατ.), η οποία φυλλάσεται στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης – Σινά. Πρόκειται για την παλαιότερη γνωστή εικόνα αυτού του τύπου. Φορώντας ιμάτια και χιτώνα ο Σωτήρας ευλογεί με το δεξί χέρι κρατώντας το Ευαγγέλιο στο αριστερό χέρι. Το υπερβατικό βλέμμα και η ευγένεια της μορφής συνυπάρχουν με τα προσωπογραφικά στοιχεία, ώστε να εκφρασθεί η ένωση θείας και ανθρώπινης φύσεως στο πρόσωπο του Θεανθρώπου.Το πρότυπο της εικόνας αυτής έχει συνδεθεί από την έρευνα με τη μορφή του Χριστού Χαλκίτη, ονομαστή εικόνα που βρισκόταν στο Ιερό Παλάτιον της Κωνσταντινουπόλεως.
Η πορεία προς την κορυφή
Ήταν σχεδόν σκοτάδι όταν έφτασα στην κορυφή. Έξω ήταν πολύ κρύο και μπήκα στην εκκλησία. Λαγοκοιμήθηκα. Όταν ξύπνησα το εκκλησάκι ήταν γεμάτο προσκυνητές. Βγήκαμε έξω να δούμε την ανατολή του ηλίου. Ξαφνικά ο ήλιος σηκώθηκε πάνω από τον ορίζοντα και το δυνατό φως απλώθηκε παντού. Πάνω στην δυτική πλαγιά πρόβαλε η σκια του όρους Σινά. Ακριβώς όπως η σκιά του Αγίου Όρους και του όρους Ceahlau της Μολδαβίας.
Όταν έφτασα ήμουν εξαντλημένος. Η καμήλα με είχε τραντάξει τόσο πολύ έτσι ώστε αισθανόμουν τον κάθε μυ να συσπάται για να μην αναφέρω την άβολη ξύλινη σέλα που με έκανε να αισθάνομαι σαν το κερασάκι στην τούρτα. Όταν πήγα να πληρώσω ο Σάλεχ, το αφεντικό της καμήλας με ρώτησε: «Για την καμήλα δεν έχει τίποτα; Κοίτα πόσο λαχάνιασε!» Και μου εξήγησε ότι τα 10 $ ήταν δικά του και σύμφωνα με την παράδοση έπρεπε να προσφέρω κάτι και στην καμήλα. Μετά από κοπιαστικές διαπραγματεύσεις κατάφερα να τον πείσω να του δώσω μόνο 20ευρω.
Πριν 3 χρόνια στις 7 Μαΐου από τα άγρια χαράματα, ξεκίνησα προς την κορυφή. Ήθελα να προλάβω την ανατολή του ηλίου στην αγία κορυφή. Στους πρόποδες του βουνού μερικές δεκάδες βεδουίνοι περίμεναν με τις καμήλες τους τουρίστες που ήθελαν να ανέβουν καβάλα. Ήθελα πάρα πολύ να ζήσω αυτή την εμπειρία και ενόσω κοιτούσα τους βεδουίνους που ήταν καθισμένοι δίπλα στις καμήλες τους, ένας άνδρας 30 χρονών με πλησίασε και μου ψιθύρισε στα αγγλικά: «Θα σας πάω εγώ με την καμήλα μου. Προχωρείτε και θα σας συναντήσω σε λίγο».Υπήρχε μία λίστα αλλά εγώ ήμουν στο τέλος και ποιος ξέρει πότε θα ερχόταν η σειρά μου. Σε δέκα λεπτά όμως ήμουν πάνω στην καμήλα. Η τιμή 10 $ (δολάρια) μέχρι την κορυφή.
«Και Μωυσής ανέβη εις το όρος του Θεού και εκάλεσεν αυτόν ο Θεός εκ του όρους λέγων τάδε ερείς τω οίκω Ιακώβ και αναγγελείς τοις υιοίς Ισραήλ. Αυτοί εωράκατε όσα πεποίηκα τοις Αιγυπτίοις και ανέλαβον υμάς ωσεί επί πτερύγων αετών και προσηγαγόμην υμάς προς εμαυτόν και νυν εάν ακοή ακούσητε της εμής φωνής και φυλάξητε την διαθήκην μου έσεσθέ μοι λαός περιούσιος από πάντων των εθνών εμή γαρ εστιν πάσα η γη υμείς δε έσεσθέ μοι βασίλειον ιεράτευμα και έθνος άγιον ταύτα τα ρήματα ερείς τοις υιοίς Ισραήλ. Ήλθεν δε Μωυσής και εκάλεσεν τους πρεσβυτέρους του λαού και παρέθηκεν αυτοίς πάντας τους λόγους τούτους ους συνέταξεν αυτώ ο Θεός. Απεκρίθη δε πας ο λαός ομοθυμαδόν και είπαν πάντα όσα είπεν ο Θεός ποιήσομεν και ακουσόμεθα ανήνεγκεν δε Μωυσής τους λόγους του λαού προς τον Θεόν. Είπεν δε Κύριος προς Μωυσήν ιδού εγώ παραγίνομαι προς σε εν στύλω νεφέλης ίνα ακούςη ο λαός λαλούντός μου προς σε και σοι πιστεύσωσιν εις τον αιώνα ανήγγειλεν δε Μωυσής τα ρήματα του λαού προς Κύριον» (Έξοδ. 19, 3-9).
«Εγένετο δε τη ημέρα τη τρίτη γενηθέντος προς όρθρον και εγίνοντο φωναί και αστραπαί και νεφέλη γνοφώδης επ’ όρους Σινά φωνή της σάλπιγγος ήχει μέγα και επτοήθη πας ο λαός ο εν τη παρεμβολή και εξήγαγεν Μωυσής τον λαόν εις συνάντησιν του Θεού εκ της παρεμβολής και παρέστησαν υπό το όρος. Το δε όρος το Σινά εκαπνίζετο όλον δια το καταβεβηκέναι επ’ αυτό τον Θεόν εν πυρί και ανέβαινεν ο καπνός ως καπνός καμίνου και εξέστη πας ο λαός σφόδρα, εγίνοντο δε αι φωναί της σάλπιγγος προβαίνουσαι ισχυρότεραι σφόδρα Μωυσής ελάλει ο δε Θεός απεκρίνατο αυτώ φωνή. Κατέβη δε Κύριος επί το όρος το Σινά επί την κορυφήν του όρους και εκάλεσεν κύριος Μωυσήν επί την κορυφήν του όρους και ανέβη Μωυςής» (Έξοδ. 19,16-20).
«Και έδωκεν Μωυσεί ηνίκα κατέπαυσεν λαλών αυτώ εν τω όρει τω Σινά τας δύο πλάκας του μαρτυρίου πλάκας λιθίνας γεγραμμένας τω δακτύλω του Θεού» (Έξοδ. 31,18).
‘
Υπάρχουν δύο δρόμοι προς την κορυφή του όρους Σινά, ο ένας αποτελείται από 3.750 πέτρινα σκαλοπάτια, φτιαγμένα από μοναχούς, ο άλλος ο περιφερειακός δρόμος φτιαγμένος τον 19ο αιώνα από τον αντιβασιλέα της Αιγύπτου Αμπά Πασά Α’. Στην κορυφή βρίσκεται ο ναός της Αγίας Τριάδος κτισμένος το έτος 1934 με τις πέτρες μεγάλου αρχαίου Ναού (21 x 11,5 μ.) τον οποίο είχε κτίσει ο Ιουστινιανός και είχε καταστραφεί επανειλημμένως.Το ψηφιδωτό της Μεταμορφώσεως
Η Ιερά Αυτοκρατορική Μονή του Θεοβαδίστου Όρους Σινά είναι η αρχαιότερη χριστιανική Μονή του κόσμου με διαρκή και αδιάσπαστο μοναχικό βίο. Ψηλά στην αψίδα του Ιερού Βήματος δεσπόζει το θαυμαστό ψηφιδωτό του 6ου αιώνα στο οποίο ιστορείται η Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Είναι το αρχαιότερο και ένα από τα ωραιότερα ψηφιδωτά της Ανατολικής Εκκλησίας. Ανήκει στον εσωτερικό διάκοσμο με τον οποίο εξωραΐστηκε ο ναός του Μοναστηριού κατ’ εντολή του αυτοκράτορα Ιουστινιανού του Μεγάλου (527-565) κατά τα μέσα του 6ου μ.Χ. αιώνα.
Το θέμα είναι ειλημμένο από το κατά Ματθαίον 17,2-8. Ο Σωτήρας Χριστός με λευκά ενδύματα βρίσκεται στο κέντρο με τους προφήτες Ηλία και Μωυσή αριστερά και δεξιά του και τους μαθητές Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη πεσμένους στα πόδια του. Η κεντρική παράσταση περιβάλλεται από μετάλλια με τους δώδεκα αποστόλους τους δώδεκα προφήτες, τον πρεσβύτερο Λογγίνο ηγούμενο της Μονής κατά τον χρόνο της κατασκευής του ψηφιδωτού και τον διάκονο Ιωάννη (πιθανόν τον Ιωάννη της Κλίμακος).
Στο μέτωπο της αψίδας ο αμνός του Θεού περιβαλλόμενος από αγγέλους και χαμηλότερα δύο πρόσωπα με φωτοστέφανα, η Παναγία και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής. Επάνω από την αψίδα δυο εικόνες από τη ζωή του Μωυσή. Ο Μωυσής μπροστά στην φλεγόμενη βάτο και ο Μωυσής λαμβάνει τις πλάκες του Νόμου.
Οι σεισμοί, οι διαβρώσεις καθώς και ο καπνός είναι στοιχεία που επηρέασαν με την πάροδο του χρόνου αυτό το εξαιρετικό έργο τέχνης. Έτσι ξεκίνησε η συντήρηση αυτού του ψηφιδωτού πρόσφατα από μία αξιόλογη ομάδα Ιταλών συντηρητών με την χορηγία του εμίρη του Κατάρ Sheikh Hamad bin Khaliza Al Thani. Άλλες δυό προηγούμενες επισκευές έγιναν στο ψηφιδωτό το 1847 και το 1959.
Η ωραιότερη εικόνα του ΧριστούΊσως η ωραιότερη εικόνα του Χριστού είναι η εγκαυστική εικόνα του Χριστού Παντοκράτορος (πρώτο μισό του 6ου αιώνος, 84 x 46 εκατ.), η οποία φυλλάσεται στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης – Σινά. Πρόκειται για την παλαιότερη γνωστή εικόνα αυτού του τύπου. Φορώντας ιμάτια και χιτώνα ο Σωτήρας ευλογεί με το δεξί χέρι κρατώντας το Ευαγγέλιο στο αριστερό χέρι. Το υπερβατικό βλέμμα και η ευγένεια της μορφής συνυπάρχουν με τα προσωπογραφικά στοιχεία, ώστε να εκφρασθεί η ένωση θείας και ανθρώπινης φύσεως στο πρόσωπο του Θεανθρώπου.Το πρότυπο της εικόνας αυτής έχει συνδεθεί από την έρευνα με τη μορφή του Χριστού Χαλκίτη, ονομαστή εικόνα που βρισκόταν στο Ιερό Παλάτιον της Κωνσταντινουπόλεως.
Η πορεία προς την κορυφή
Λίγα μέτρα πιο πέρα μία μοναχή διαμαρτυρόταν έντονα επειδή ο βεδουίνος δεν ήθελε να την κατεβάσει δίχως «το μπαξίσι» για την καμήλα. Προσπάθησα να της εξηγήσω περί τίνος πρόκειται όμως δεν ήθελε να με ακούσει και έτσι τους άφησα να μαλώνουν και εγώ συνέχισα τον δρόμο μου.
Η σκιά του όρους Σινά είναι ένα τέλειο τρίγωνο. Η θέα από την κορυφή ήταν μαγευτική. Ένα σεληνιακό τοπίο. Όσο ατενίζει το μάτι σου βλέπεις κόκκινες βουνοκορφές γδαρμένες από τους ανέμους της ερήμου. Πέτρα σχισμένη από το κρύο της νύχτας και την φλόγα της ημέρας, άμμος και σκόνη. Πουθενά κανένα δένδρο, κανένα λουλούδι, κανένα χορτάρι.
Και όμως η αύρα της θεοπτίας ενέπνεε το χώρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου